Türkiyə tarixində 1921 və 1924-cü il Konstitusiyalarının qüvvədə olduğu dövrlərdə keçirilən Prezident seçkilərində heç bir problem yaşanmadığı halda, 1961 və 1982-ci il Konstitusiyaları dövründə prezident seçkiləri siyasi böhranlara səbəb olmuşdur.
AZİNFORM.AZ xəbər verir ki, 1923-cü ildən bu yana 12 prezident vəzifədə olub.
Türkiyə Cümhuriyyəti, 14 May 2023-cü il tarixli vilayət prezidentliyi və 28-ci tur parlament seçkiləri üçün yenidən sandıq başına keçdi.
AZİNFORM.AZ seçimdə dünəndən bu günə olan prezidentlik fotolarını təqdim edir.
Cümhuriyyətin elan edilməsindən indiyədək 21 prezident seçkisi keçirilib.
1923-cü ildən bu yana 12 prezident vəzifədə olub.
1921 və 1924-cü il Konstitusiyalarının qüvvədə olduğu dövrlərdə Mustafa Kamal Atatürk və İsmət İnönü dörd dəfə, Cəlal Bayar üç dəfə prezident oldular.
TBMM Araşdırma Xidmətləri Başkanlığının '1923-cü ildən Bu günə Prezident Seçkiləri' araşdırmasına görə, Türkiyədə prezident seçkiləri həmişə böyük əhəmiyyət kəsb edib və bəzi seçkilər zamanı böhranlar yaşanıb.
Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turqut Özal, Süleyman Dəmirəl, Ahmet Necdet Sezer və Abdullah Gül bir dəfə seçilib.
Başda CHP və AP olmaqla bir çox partiyanın bir namizəd ətrafında konsensusa gələ bilmədiyi seçkidə prezident Fahri Korutürkün səlahiyyət müddəti başa çatmaq üzrəykən turların davamı zamanı çoxlu namizədlər meydana çıxıb. 5,5 ay davam edən 118 iclasda prezident seçkilərinin 115 turu nəticə verə bilməyib və ölkə 5 ay 6 gün prezidentsiz qalıb.
Kənan Evren 12 sentyabr 1980-ci il hərbi çevrilişlə prezident olduqdan sonra 7 noyabr 1982-ci ildə ümumxalq səsverməsi ilə təsdiq edilmiş konstitusiya müddəasına uyğun olaraq prezident seçildi.
Səsvermənin üçüncü turunda 285 deputatdan 263-nün səsini toplayan Turqut Özal səlahiyyət müddəti 6 noyabr 1989-cu ildə başa çatan Kənan Evrenin yerinə 8-ci prezident seçildi.
Ahmet Necdət Sezər üçüncü turda 330 səs toplayaraq prezident seçilib. Bu seçki Cevdet Sunay və Fahri Korutürkün seçilməsindən sonra partiyalar arasında üçüncü uzlaşma nümunəsi oldu. Türkiyə Böyük Millət Məclisində bütün siyasi partiyalar tərəfindən dəstəklənən Sezər 1982-ci il Konstitusiyası zamanı parlament xaricindən seçilən ilk prezident oldu.
Abdullah Gül prezident seçilənə qədər Türkiyədə gərgin və mübahisəli günlər, 367 böhran yaşanıb.
Rəcəb Tayyib Ərdoğan birbaşa xalq səsverməsi ilə iki dəfə prezident seçilib.
Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turqut Özal, Süleyman Dəmirəl, Ahmet Necdet Sezer və Abdullah Gül bir dəfə seçilib.
