Texnoloji və elmi inkişaflar insan ömrünün tarixin ən yüksək səviyyələrinə çatmasına, gəncliyi və sağlamlığını uzun müddət qoruyub saxlamağa imkan vermişdir. Həyata sağlam illər əlavə edə biləcək davranışlara dair Amerika Qidalanma Cəmiyyətinin 2023-cü il iclasının nəticələri ilə hazırlanan hesabat həyat tərzi və qocalma ilə bağlı qəti sübutlar təqdim edir.

ÖMÜRÜ UZATMAQ ÜÇÜN NƏ ETMƏK OLAR?

1) İdmanın zəruriliyi məlum bir həqiqətdir. Tədqiqat populyasiyasında idman edənlər arasında ölüm nisbətinin yüzdə 46 azalmasının müşahidə edilməsi idmanın əhəmiyyətini bir daha ortaya qoyur. Araşdırmaya görə, hətta həftədə cəmi 7 saat müəyyən fiziki güc, lift əvəzinə pilləkənlərdən istifadə etmək və ya qısa gəzintilərə çıxmaq kifayət qədər təsirli olur.

2) Opioid asılılığının olmaması ikinci ən vacib amildir. Opioidlərdən istifadə etməyənlər arasında vaxtından əvvəl ölüm riski 38 faiz azalır.

3) Ömür boyu tütün məmulatlarından qaçınmaq ölüm nisbətlərinin 29 faiz azaldığını göstərir. Bununla belə, aktiv tütün məhsulu istifadəçiləri üçün hər şey itirilmir. Siqareti tərgitməyin faydaları ilk andan hər fürsətdə görünür.

4) Stress hipertoniya, ürək xəstəlikləri, diabet və insult kimi xroniki xəstəliklərin əsas səbəbidir. Araşdırmalar göstərib ki, stressi idarə edə bilməməyin ölümə təsiri 22 faizə çatıb. Stressi həyatınızda bir amil kimi qəbul etdikdən sonra, onu idarə etməyi öyrənməyin bir çox yolu var. Tədqiqatlar göstərir ki, tək başına məşq etmək ən yaxşı stresdən azaddır.

5) Bitki mənşəli qidalar ölüm nisbətlərinin yüzdə 21 azalmasına kömək edir. Aralıq dənizi pəhrizinin dəyərini sənədləşdirən, ət həvəskarlarına bir qədər ət istehlak etməyə imkan verən, eyni zamanda menyunu pomidor, makaron, bütün taxıllar, zeytun yağı və s. kimi qidaları daxil etmək üçün genişləndirən geniş araşdırma var.

6) Həddindən artıq spirt istehlakının ölüm nisbətinin 19 faiz artması ilə əlaqəli olduğunu sənədləşdirən araşdırma, gənclərdən fərqli olaraq, içməli vərdişləri bu "həddindən artıq" tərifinə uyğun gələn 65 yaş və yuxarı yaşlıların yüzdə 11-nin olduğunu bildirdi.

7) Yuxunun olmaması və sürətli həyat tərzi ölüm nisbətinin 18 faiz artmasına səbəb olur. Tədqiqatçılar yaxşı yuxunu gecədə 7-9 saat fasiləsiz yuxu kimi təyin etdilər. Gecə boyu yatdığınız müddətdə bu ömrün uzamasını hiss edəcəksiniz.

8) Müsbət sosial münasibətlərin olması digər mühüm amildir. Səkkiz amildən sonuncusu olan sosial dəstək ölüm hallarının 5 faiz azalması ilə nəticələnib. Bu faiz kiçik görünsə də, tədqiqat qrupundan biri olan Nguyen belə nəticəyə gəlir: "İstər fiziki fəaliyyəti seçsəniz, istərsə də özünüzü müsbət sosial dəstəklə əhatə etsəniz, bu, hər halda kömək edir".

AZİNFORM.AZ