MENYU
Fast food ingiliscədən tərcümədə “hazır yemək” olaraq adlandırılır. Müasir dövrdə qida rasionun böyük əksəriyyətini fast food, ayaqüstü yeməklər təşkil edir. Dünyanın bir çox yerində aparılan araşdırmalar göstərir ki, fast food yeməkləri piylənmə, hipertoniya, 2-ci tip diabet və ürək-damar xəstəliklərinə qədər gətirib çıxara bilir.
Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan dietoloq Vüsalə Tağıyeva qeyd etdi ki, hazır qidaların içindəki kimyəvi maddələr və qatqılar səbəbilə insan sağlamlığına çox böyük zərər yetirirlər. Onun sözlərinə görə, istifadəsi asan, rəf ömrü uzun olan, qoruyucu və rəngləndirici kimi müxtəlif kimyəvi maddələrlə zəngin qidalara hazır qidalar deyilir:
“Bunlara fast foodları, ayaqüstü yeyilən atışdırmalıqları aid etmək olar. Hazır qidaların xarab olmamasının qarşısını almaq, gözlə görünüşünü saxlamaq, daha cəlbedici etmək, eyni zamanda qidanın ləzzətini, qoxusunu artırmaq üçün müxtəlif kimyəvi maddələr qatılır. Bu maddələrə qoruyucular, rəngləndiricilər, dadlandırıcılar aiddir. Hazır qidaların içindəki kimyəvi maddələr və qatqılar səbəbilə insan sağlamlığına təbii ki, çox böyük zərər yetirirlər. Belə ki, başda piylənmə olmaqla, şəkərli diabet, astma, allergik xəstəliklər, miqren, uşaqlarda hiperaktivlik adlandırılan davranış pozğunluğuna, xromosom zədələnməsinə, xərçəngə qədər gətirib çıxara bilirlər. Hazır qidaların, fast foodların tərkibi vitaminlərlə zəngin olmadığı üçün uzun müddət bu cür qidalanan insanlarda immun sisteminin zəifliyi baş verir”.
Dietoloq onu da qeyd etdi ki, qatqı maddələri ilə yanaşı hazır qidaların tərkibinə qatılan yağlar belə faydalı deyillər:
“Daha ucuz və sağlam olmayan yağlardan istifadə edildiyi üçün damar mənfəzinin tutulmasına, trombun yaranmasına, hətta ürəktutmasına qədər gətirib çıxarda bilir. Həmçinin qatqı maddələri sintetik olduğu üçün bədəndə allergik və toksik təsir göstərə bilirlər. Digər tərəfdən, fast foodların zərərli olmasının başlıca səbəblərindən biri də istifadə olunan qidaların əvvəlcədən dondurulub saxlanılmasıdır. Sonra isə yağlarda qızardılar. Gün ərzində eyni yağda dəfələrlə qızardığı üçün bu qidaların tərkibində dəyişikliklər yaranır və vitaminli mineral əksikliyi görünür. Bir də, hazır qidaları qəbul etdikdə lazımsız kalorilər orqanizmin həddindən artıq yağlanmasına, xolesterin səviyyəsinin yüksəlməsinə, qan damar sisteminin zəifləməsinə, eyni zamanda qanda şəkər miqdarının tez bir zamanda yüksəlməsinə səbəb olur. Ona görə maksimum dərəcədə hazır qidalardan, fast foodlardan uzaq durmaq lazımdır. Təbii ki, tamamilə qaçmaq mümkün olmur. Xüsusilə də uşaqlar daha çox sevirlər. Amma heç olmasa çalışmaq lazımdır ki, istifadəsini minimuma endirək”.
Ayaq üstə yemək yeməyin zərərinə gəldikdə isə dietoloq qeyd etdi ki, bu məsələ indi aktuallığını itirib:
“Əslində o məsələ indi aktuallığını itirib. Ayaq üstə və ya oturub yeməyin arasında ciddi bir fərq yoxdur”.
AZİNFORM.AZ
